Lokatie
WOII vliegveld Maldegem
Interne nummering
Mal 23
Type structuur

Hoevegebouw - Controletoren
Toegankelijkheid

Niet meer van toepassing. Dit betreft een gebouw dat rond 2007 werd gesloopt.
Routebeschrijving om deze structuur te vinden:
  • Dit gebouw was te zoeken langs de noordkant van de weg Krommewege bij het kruispunt van Krommewege en de Industrielaan.
Oude kaarten van toepassing voor deze structuur
  • Kaart: Oude RAF kaart daterend van 13/02/1945 (dus reeds na de bevrijding) van het vliegveld van Maldegem - Erfgoednota IOED Meetjesland.

Detail op deze kaart waarbij deze structuur terug te vinden is:

We bevinden ons op dit plan aan de noordwestelijke kant.

De weg lopende in zuidoostelijke richting is Krommewege. Waar deze op ee T-uitkomt, heb je heden nog altijd een oprit naar een van de vliegtuigboxen (Mal 03). Naar links is de huidige Industrielaan.

Juist voor deze T, vind je met een beperkt uitstekende ronde kant naar onder deze hoeve met aan die kant een half rond uitgewerkte controletoren voor het vliegveld.

Oud Kadasterplan 1946 - Archief Maldegem

Op dit detail van het kadaster kan je met enige moeite deze structuur ook terugvinden. Hij is te vinden in de binnenbocht van Krommewege en Industrielaan.

Detail van dit kadasterplan

Op deze schets zie je zowel (Mal 23) Hoeve en controletoren en (Mal 24) Hoeve met schuilplaats aangeduid (Schets: Geert Beelaert)

 

Luchtfoto Google Earth waarbij op basis van een summiere kaart van het Belgische leger uit 1947 werd gepoogd het vliegveld te begrenzen op een actuele luchtfoto.

Het lichtblauwe gedeelte van de start- en landingsbanen waren verhard in beton. Het gele gedeelte was allicht wel verhard maar zeker niet volledig met beton of asfalt.

De hier gesitueerde structuur is te zoeken nabij de kruising van Krommewege met het gele (niet geheel verharde) gedeelte van de landings- en opstijgpiste.
Luchtfoto's horende bij deze structuur:

Luchtfoto 1971 www.geopunt.be

Dit detail van 1971 toont toch al een heel ander beeld. Krommewege is vrij rampzalig geworden om heden nog te linken aan zijn verleden. Er is amper nog iets identiek gebleven. Zuidelijk maar vrij kort bij Krommewege zie je duidelijk de abstellbox (Mal 03) liggen (vliegtuigbox De Bree). De zone betrokken bij deze structuur ligt hier noordoostelijk van.

Luchtfoto 1971 www.geopunt.be - sterk ingezoomd.

Deze luchtfoto is vrij sterk beperkt qua resolutie en bij te sterk inzomen, gaat veel van de details verloren.

De hier gezochte structuur is de bleke meest zuidelijke structuur nabij het kruispunt van Krommewege en Industrielaan.

Luchtfoto allicht rond 1990 - www.geopunt.be

Je ziet de structuur nog liggen en er is achter de structuur blijkbaar ook een betonnen verharding te zien.

Luchtfoto 2012 - www.geopunt.be

In 2012 is het ganse plein ontruimd en alle structuren verdwenen, ook dit uniek hoevegebouw met bijhorende controletoren.

De hoevegebouwen meer naar links, zijn op dit moment wel nog aanwezig..

Luchtfoto 2023 - www.geopunt.be

Ondertussen is hier letterlijk alles gesloopt, ook de hoeve en bijgebouwen (Mal 24) meer naar links toe.

 
Localisatie van de structuur bij de site
  • Gezien dit de controletoren was bij het vliegveld, stond dit gebouw in dit geval zeer kortbij de eigenlijke opstijg- en landingspiste.

Functie van de structuur
  • Dit gebouw aangebouwd bij een lange hoeve was de controletoren op het vliegveld.
  • Van hieruit kregen de vliegtuigen hun orders en instructies om vlot te kunnen opstijgen en landen.
Beschrijving van de structuur
  • Het betrof een unieke structuur, allicht in gans Belgie, in de stijl die hier op Maldegem wel meermaals werd gebouwd, namelijk het globale uitzicht van klassieke hoeves met toch wel een sterk Duitse inslag.
  • Het was een langwerpig hoevegebouw specifiek voor het vliegveld gebouwd in rode baksteen.
  • Op het ene uiteinde was er een unieke halfronde controletoren aangebouwd.
  • Het tussengedeelte was een stal en op het uiteinde was er nog een klein hoevetje aangebouwd.
  • Het geheel had een dak in rode boomse pannen.
  • Enkel het halfronde controletorentje had en plat dak.

Bouwplannen horende bij deze structuur:
  • Voorlopig niet gekend.
Actuele toestand van deze structuur:
  • Niet meer van toepassing.
  • Ook dit gebouw diende te wijken voor de uitbreiding van de industriezone en werd gesloopt in 2007.
Anekdotes, leuke weetjes en verhalen direct koppelbaar aan deze structuur:
  • Het gebouw is na WOII nog lange tijd effectief gebruikt als woning en hoeve.
  • Het is allicht slechts in de periode tussen 1970 en 1980 dat het geheel als woning is komen leeg te staan en daarna enkel nog gebruikt als stallen op de weide waarop het stond.
  • Dit heeft er toen allicht al toe geleid dat bepaalde ramen en deuren werden dichtgemetst. Ook werd mogelijks toen het gebouw ook intern al aangepast.
  • De halfronde controletoren werd na WOII altijd al als een nutteloos element bij de structuur aanzien en begon hierdoor automatisch al vrij snel te vervallen. Zo ging al vrij snel allicht het originele platte dak verloren.
  • Allicht is de structuur in die periode ook gedeeltelijk effectief ontmanteld van allerlei bouwmaterialen die hier en daar elders wel bruikbaar waren.
  • Rond 2007 werd de ganse structuur gesloopt ondanks dat deze wel degelijk beschreven was door de Dienst Erfgoed en in die tijd in dergelijk geval verplicht advies diende gevraagd te worden. Als bewijs hiervan bestaat nog altijd de vaststelling van de aanwezigheid van deze structuur op hun website:
  • Opnieuw dus een uniek stuk erfgoed en cruciaal object en relict dat nog verwees naar het verleden als Duits WOII vliegveld dat vrij ondoordacht omwille van geldgewin diende te wijken voor het industrieterrein.
  • Maldegem heeft tot op heden zeer weinig respect getoond voor alles wat hier toch nog aanwezig was en is...

Foto's van deze structuren

Foto's van tijdens de Duitse bezetting

Op de foto zie je een Britse Wellington bommenwerper die eerder in 1941 een noodlanding maakte op het vliegveld van Maldegem. Het toestel kreeg effectief nieuwe Duitse emblemen aangemeten en bleef in Duits gebruik zoals hier zichtbaar op de foto.

Om de foto te verduidelijken, we zitten heden dus Zuidelijk van Krommewege en kijken in noordelijke richting. Links zie je de hoeve die een 100 tal meter verder dan deze structuur richting kruispunt van Krommewege en de express-weg was gelegen (Mal 24) (maar ook werd gesloopt in 2018). Meer naar rechts zie je een kleinere wachttoren van het vliegveld zoals er wel meerdere op de site aanwezig zijn geweest. Rechts de controletoren waarover deze fiche handelt. (Foto: Boek Vleugels boven het Meetjesland - Cynrik De Decker)

Leuke foto van tijdens de Duitse bezetting van het hoevegebouwtje achteraan het lange boerderijcomplex waar op de kop origineel de commandotoren was tegenaan gebouwd. (Foto: Collectie Geert Beelaert)

Foto's van rond 1980 - Collectie F. Dumez

De structuur in volle lengte. Op de voorgrond de weg Krommewege.

Jammer genoeg een toch wel iets te fel tegen te zon genomen foto van de boogvorm vooraan deze structuur. Op de voorgrond de Industrielaan, op de achtergrond Krommewege. Helemaal rechts krijgt u zelfs nog beperkt zicht op de abstellbox Mal 03. Aan deze zijde van de structuur was het terrein volledig verhard.

Foto van rond 1990 - Foto Replica

Dit is allicht de oudste kleurenfoto die er tot op heden van deze structuur is opgedoken. De structuur leek mij als geheel toen gebruikt als stal.

Rechts kijken we op de Industrielaan. Men ziet er toen nog gebouwen staan met puntgevels en rode dakpannen. Alvast nog geen industriegebouwen.

Foto van rond 2000 - Foto's Replica

Nogmaals een vrij identieke foto als hierboven. Wel zijn de gebouwen aan de overzijde van de Industrielaan al gewijzigd in specifieke industriebouw.

Het gebouw op zich blijkt weinig gewijzigd. De industriezone is het gebouwtje echter aan het inhalen.

Een enig zicht van de binnenzijde van de halve cirkelvormige structuur van waar ooit de controle op het vliegveld zal plaats gevonden hebben.

Foto van 2007 - Collectie Tristan Cools

Nogmaals een identiek zicht. Jammer genoeg werd deze structuur steeds blijkbaar op dezelfde wijze gefotografeerd. Deze foto moet dateren van zeer kort voor zijn sloop.

Foto van Google Streetview uit 2009

In 2009 was alles hier reeds geruimd en het geheel omgevormd tot een volledig lege weide die ook wel zal staan wachten op een volgende industriebouw zonder aanwezig erfgoed.

Foto's van Google Streetview in 2023.
In 2023 is het beeld nog altijd identiek.

Men kan zich hier dus toch niet van het idee ontdoen dat hier met spoed is gesloopt om te vermijden dat wat hier stond toch misschien geklasseerd zou worden en iets later misschien niet meer gesloopt zou mogen worden...

Specifieke bijkomende interessante bronnen:
  • Geert Beelaert voor zoektocht naar de exacte locatie.
  • Frank Raeman Osi Msm voor details over de functie van het gebouw.